Căn cứ theo Quyết định số 2885/QĐ-BYT ngày 22/10/2022 của Bộ Y tế về "Hướng dẫn truyền thông trực tiếp về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên", phân chia nhóm tuổi dậy được Bộ Y tế Việt Nam đưa ra là chung cho cả nam và nữ trong khoảng từ 10-18 tuổi, với sự phân chia thành ba giai đoạn nhỏ:
- Giai đoạn đầu (10-13 tuổi): Thay đổi cơ thể và tâm lý ban đầu.
- Giai đoạn giữa (14-16 tuổi): Nhận thức rõ rệt về thay đổi cơ thể và bắt đầu quan tâm đến tình bạn, tình yêu, có thể có nhu cầu tình dục.
- Giai đoạn cuối (17-18 tuổi): Độc lập về suy nghĩ và hành vi, có định hướng rõ ràng về các mối quan hệ và xã hội.
Phương án này phù hợp với tổng thể chung và tính đồng nhất trong truyền thông quốc gia. Đặc biệt khi phân phối các chương trình chung trong sách giáo khoa, các tài liệu truyền thông cho trường học.
Tuy nhiên, xét theo thực tế, có sự khác biệt đáng kể về thời gian bắt đầu dậy thì giữa nam và nữ, cũng như khác biệt về nhận thức, cảm xúc và nhu cầu thông tin giữa hai giới.
Việc phân chia nhóm tuổi dậy thì riêng biệt cho Nam và Nữ dựa trên cơ sở khoa học và thực tế như sau:
- Sự khác biệt sinh học: Nghiên cứu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO, 2014) cho thấy nữ giới thường bắt đầu dậy thì sớm hơn nam khoảng 1-2 năm. Trung bình, nữ giới bước vào giai đoạn dậy thì từ 9-11 tuổi, trong khi nam giới là từ 11-13 tuổi.
- Đặc điểm phát triển tâm lý: Theo các chuyên gia tâm lý học phát triển, nữ giới thường nhạy cảm hơn với những thay đổi về cảm xúc và hình ảnh bản thân trong độ tuổi 12-15. Ở cùng độ tuổi, nam giới thường gặp khó khăn hơn trong việc kiểm soát cảm xúc và hiểu rõ trách nhiệm cá nhân trong các mối quan hệ (Santrock, 2019).
- Áp lực và kỳ vọng văn hóa: Ở Việt Nam, nghiên cứu xã hội học chỉ ra rằng nữ giới chịu áp lực lớn về ngoại hình và vai trò giới từ rất sớm, trong khi nam giới thường chịu áp lực về sự mạnh mẽ và độc lập ở giai đoạn muộn hơn (Nguyễn Hữu Minh, 2018).
- Nhu cầu giáo dục giới tính: Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới (2017), việc thiếu các tài liệu giáo dục giới tính phù hợp từng độ tuổi và giới tính dẫn đến tình trạng thiếu kiến thức và kỹ năng sống cần thiết trong thanh thiếu niên Việt Nam.
Thêm vào đó, ngày nay việc ứng dụng cụng công nghệ thông tin một cách linh hoạt, chúng ta hoàn toàn có thể cá nhân hóa để việc phân phối nội dung phù hợp hơn với nhu cầu thực tiễn của bé gái và bé trai ở các lứa tuổi cụ thể.
Do đó, dựa trên những căn cứ khoa học và thực tế trên, website "Tuổi Dậy Thì" quyết định phân chia nhóm tuổi dậy thì cụ thể như sau:
- Nữ giới:
- 9-11 tuổi: Cung cấp kiến thức cơ bản về thay đổi thể chất, vệ sinh cá nhân.
- 12-15 tuổi: Tăng cường giáo dục về cảm xúc, quan hệ xã hội và sức khỏe tình dục cơ bản.
- 16-18 tuổi: Chuẩn bị tâm lý, sức khỏe sinh sản và kỹ năng ứng xử xã hội.
- Nam giới:
- 11-13 tuổi: Giới thiệu về thay đổi cơ thể và vệ sinh cá nhân cơ bản.
- 14-16 tuổi: Giáo dục kiểm soát cảm xúc, trách nhiệm trong các mối quan hệ.
- 17-18 tuổi: Tập trung vào kỹ năng sống độc lập, xây dựng các mối quan hệ xã hội lành mạnh và trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội.
Việc phân chia này sẽ giúp cung cấp kiến thức chính xác, phù hợp hơn với nhu cầu và thực tế của thanh thiếu niên Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
- Bộ Y tế Việt Nam (2022). Quyết định số 2885/QĐ-BYT: Hướng dẫn truyền thông trực tiếp về chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên.
- WHO (2014). Adolescent development. Retrieved from: https://www.who.int
- Santrock, J. W. (2019). Adolescence (17th ed.). McGraw-Hill Education.
- Nguyễn Hữu Minh (2018). Báo cáo nghiên cứu về áp lực giới và kỳ vọng xã hội đối với thanh thiếu niên Việt Nam. Viện Xã hội học Việt Nam.
- Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới (2017). Báo cáo khảo sát về giáo dục giới tính và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên Việt Nam.
- Đăng nhập để gửi ý kiến
